این نوع بیمه، خطرات مربوط به هواپیما همچون مالکیت، اداره، تعمیر و نگهداری و یا فروش تحت پوشش قرار می‌گیرد. در این متن به طور خلاصه به بیمه بدنه و مسئولیت اشاره خواهیم کرد.
در صورت وقوع حادثه، بیمه هواپیما نیز همانند بیمه اتومبیل هم خسارات مالی وارده به وسیله نقلیه و هم خسارات مالی و جانی وارده به اشخاص ثالث را جبران می‌نماید.
هواپیما و خطرات پرواز مسائل و مشکلات خاص خود را دارد.
به طور معمول سوانح مصیبت‌بار هواپیما با جرح و فوت انسان‌ها و وارد شدن خسارات مالی به اشخاص ثالث همراه است. با توجه به پیدایش هواپیماهای جدید با ظرفیت‌های بیشتر جهت حمل مسافر، بار و سوخت و همچنین پیچیدگی تکنولوژی ساخت، مشکلات این رشته بیمه در حال افزایش است.
چهار اصل کلی هنگام بیمه کردن بدنه و مسئولیت هواپیما مد‌نظر قرار داده می‌شود:
1-نوع هواپیمای مورد بیمه
2-ویژگی‌ها، دانش فنی و ساعت پرواز خلبان
3-موقعیت جغرافیایی مناطقی مورد تردد هواپیما
4-اهدافی که هواپیما جهت تحقق آن به پرواز در‌می‌آید.
هواپیما به طور معمول برای اهداف زیر کاربرد دارد:
• پرواز به منظور اهداف تجاری و در خطوط هواپیمایی مجاز
• هواپیماهای شخصی و جهت مصارف کاری و تفریحی
ر استفاده برای مصارف علمی و تحقیقاتی و عکسبرداری
• کاربرد جهت مصارف کشاورزی
• کاربرد جهت مصارف صنعتی
۱- پوشش‌های بیمه بدنه هواپیما
هرچند خسارات رایج آتش‌سوزی، دزدی، طوفان و خسارات زمینی همچون تصادم در غیر مواقع پرواز تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد، اما بیمه بدنه هواپیما به صورت تمام خطر و به سه شکل زیر ارائه می‌گردد :
الف- بیمه تمام خطر هنگامی که هواپیما در حرکت نباشد
این نوع بیمه موظف است تمامی خسارات وارده و فقدان فیزیکی هواپیما هنگامی که در فرودگاه (روی زمین) قرار دارد و از نیروی محرکه‌‌ای به منظور حرکت و جابجایی استفاده نمی‌کند، جبران نماید.
ب- بیمه تمام خطر غیر از مواقعی که هواپیما در پرواز است
این نوع بیمه متعد به جبران تمامی خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در روی زمین حتی خسارات زمان جابجایی هواپیما (Taxiing) می‌باشد.
ج- بیمه تمام خطر، روی زمین و در حین پرواز
این نوع بیمه تمامی خسارات و فقدان ناشی از حرکت، توقف و یا جابجایی هواپیما بر روی زمین و در حین پرواز را تحت پوشش قرار می‌دهد.
د- موارد خارج از تعهد بیمه‌گر
استثنائات بیمه بدنه در بیمه‌نامه‌های مختلف صادر شده مقداری با یکدیگر تفاوت دارند اما جنبه عمومی و همگانی مشترک در همه بیمه‌نامه‌ها به شرح زیر می‌باشد:
- استفاده از هواپیما برای مصارف غیرقانونی و با رضایت بیمه‌گذار
- فعالیت هواپیما خارج از محدوده جغرافیایی درج شده در بیمه‌نامه
- به‌کار‌گیری هواپیما جهت مصارفی غیر از موارد مندرج در بیمه‌نامه
- هدایت هواپیما به وسیله هر شخصی غیر از خلبان آن، به جز در موارد انجام عمل جابجایی(Taxiing)
- انجام پرواز در شرایطی که قابلیت پرواز هواپیما و یا اعتبار گواهینامه خلبانی خلبان نقض شده
- نقض برخی از قوانین و مقررات هواپیمایی کشور از سوی هواپیمای در حال پرواز و با موافقت بیمه‌گذار
- هرگونه خسارتی که در نتیجه کهنگی و فساد لاستیک‌های هواپیما ایجاد شود، مگر زمانی که شرط مغایری برای پوشش آن‌ها وجود داشته باشد.
- خسارات ناشی از تغییر و تبدیل هواپیما، جنگ، اعتصاب، شورش و بلوا
- خسارات ناشی از عدم استفاده
۲ – پوشش‌های بیمه مسئولیت هواپیما
بیمه مسئولیت، سه نوع پوشش بیمه‌ای با حدود مسئولیت متفاوت را ارائه می‌دهد.
الف- جرح بدنی، به استثنای مسئولیت در برابر سرنشینان هواپیما
این نوع بیمه، بیمه‌گذار در قبال اقدامات و دعاوی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی نظیر جرح بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از سوانح در قبال مالکیت، تعمیر و نگهداری و کاربرد هواپیما با نظر به شرایط درج شده در بیمه‌نامه تحت پوشش قرار می‌گیرد.
دراین نوع پوشش بیمه‌ای غرامت هر شخص در برابر فوت و یا صدمات بدنی و همچنین حداکثر تعهد بیمه‌گر برای خسارات ناشی از هر حادثه مشخص است.
ب- جرح بدنی سرنشینان هواپیما
این نوع پوشش بیمه‌ای، موظف به تأمین بیمه‌گذار در برابر دعاوی و اقدامات قانونی سرنشینان هواپیما در مواردی نظیر جرح بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از سانحه هواپیما با توجه به شرایط درج شده در بیمه‌نامه می‌باشد. در این نوع بیمه‌نامه غرامت هر فرد در قبال فوت و یا صدمات بدنی و همچنین حداکثر تعهد بیمه‌گر برای خسارات ناشی از هر حادثه مشخص شده است.
ج- بیمه مسئولیت خسارات مالی
این نوع پوشش بیمه‌ای، موظف به تأمین بیمه‌گذار در برابر دعاوی و غرامت‌های مالی ناشی از فعالیت‌های مرتبط با مالکیت، تعمیر و نگهداری و یا کاربرد هواپیما می‌باشد. برای هر حادثه نیز حدود مسئولیت بیمه‌گر مشخص است.
د- مواردی که بیمه‌گر متعهد به پرداخت آن نیست(استثنائات)
استثنائات بیمه‌نامه مسئولیت هواپیما در بیمههای گوناگون، متفاوت است، اما به طور کلی استثنائات بیمه مسئولیت هواپیما شامل موارد زیر می‌باشد : - خسارات بدنی وارده به شخص بیمه‌گذار
- خسارات بدنی وارده به کارکنان بیمه‌گذار در مدت زمان خدمت و اعتبار بیمه‌نامه
- خسارات مالی که به اشیاء و اموال بیمه‌گذار در زمانی که متعلق به او یا در تصرف و کنترل وی باشد وارد می‌شود.
- مسئولیت‌های بیمه‌گذار در قبال جرح بدنی و یا خسارات مالی که از تولید، ساخت و یا فروش هواپیما و قطعات و لوازم یدکی آن و یا هرگونه عملیات خدماتی (سرویس) ناشی می‌گردد.
- مسئولیت بیمه‌گذار هنگامی که هواپیما با اجازه او و بدون توجه به گواهی قابلیت پرواز و یا نادیده‌گرفتن برخی از قوانین هواپیمایی کشوری، مبادرت به پرواز نماید.
منبع